Pandemi döneminde milyonlarca Kanadalı gibi aşısını yaptıran Stephen MacDougall, nadir bir yan etki nedeniyle hayatını kaybetti. Eşi Kimberly, yoğun bakış odasında iki çocuklarıyla birlikte eşinin son nefesini izledi. “Onu kaybettik ama ben hala savaşıyorum,” diyor.
Bu trajedi, Kanada’nın 2020 yılında başlattığı Aşı Zararlılarını Destekleme Programının (VISP) yeterince işlevsel olmadığına dair çok sayıda hikayeden yalnızca biri.
📈 Tazminat Programı: Niyet İyiydi, Uygulama Sınıfta Kaldı
2020 yılında dönemin Başbakanı Justin Trudeau tarafından açıklanan VISP, ciddi ve kalıcı aşı zararlarının tazminini amaçlıyordu. Ancak program, ABD, Birleşik Krallık ya da Fransa’daki gibi devlet eliyle yürütülmek yerine özel bir şirket olan Oxaro Inc.‘e devredildi.
Sonuç mu? 3.000’den fazla başvuru yapıldı; 1.700’den fazlası halen sonuçlanmadı. Şimdiye kadar ağırlıklı olarak yönetim giderlerine harcanan 33.7 milyon dolara karşılık, sadece 16.9 milyon dolar hak sahiplerine ödendi.
🧵 “Yalnızca Sayılardan İbaretiz”
Eski pilot Ross Wightman, aşıdan sonra nadir görülen Guillain-Barré sendromu geliştirdi. Tazminatı kabul edildi ancak 10 farklı case manager gördü, yardım çağrılarına cevap verilmedi. “Bankadaki ailemden borç alarak yaşıyorum,” diyor.
Becky Marie Campbell, üç hafta içinde yürüme yetisini kaybetti. VISP doktorları, onu hiç görmeden red verdi. “Kanada’da yaşıyorum diye korunacağımı sandım. Yanılmışım,” diye anlatıyor.
🏳️ “Sistem Bizim Ölmemizi Bekliyor”
Kayla Pollock, aşıdan sonra omurilik iltihabı geliştirip tekerlekli sandalyeye bağlı kaldı. Tazminat başvurusu hala inceleme aşamasında bile değil. “Ölmeyi yaşamaktan daha ucuza getiren bir noktadayım,” diyor.
Shannon Dupont ise aşılardan sonra inme, çift görme, kas kaybı gibi sorunlar yaşadı. Tazminat için tam 9 farklı görevliden yanıt bekledi. 2 yıl sonra bir kısım tazminat aldı ama hala $180,000 ödeme bekliyor.
🔶 “Faturaların Altında Eziliyoruz”
Hukukçular VISP’ın duyarsız, yetersiz ve karmaşık olduğunu söylüyor. “Yüzeysel, otomatik mesajlarla insanlar oyalanıyor,” diyor Toronto’lu avukat Jasmine Daya.
Bir diğer uzman, Dr. Kumanan Wilson ise VISP’nin pandemide aceleye getirilmemiş olması halinde daha etkili olabileceğini belirtiyor. “Önceden planlansaydı, böyle bir kaos yaşanmazdı.”
🚫 Destek Yerine Hayal Kırıklığı
Kimberly MacDougall, eşini ve çocuklarını kaybettikten sonra “Bu sadece para değildi, bu benim ülkeme olan inancımdı,” diyor. VISP’den gelen yanıtlar, destek sözüyle başlayan bir programın nasıl soğuk, sistematik ve duyarsız hale geldiğini gösteriyor.
Şu anda Kanada kamuoyunda VISP’nin geleceği tartışılıyor. Hükümet, programın nasıl iyileştirilebileceğine dair bir inceleme sürdürüyor. Ancak yaşanan travmaların etkisi uzun süre daha devam edecek gibi.