Alberta hükümeti, COVID-19 aşısının artık çoğu vatandaş için ücretsiz olmayacağını duyurdu. Bu yeni uygulamayla birlikte, aşı yaptırmak isteyen Albertalılar ceplerinden ödeme yapmak zorunda kalacak. Karar, kamuoyuna sessiz sedasız, Cuma günü mesai bitimine doğru açıklandı.
🧾 Neden Ücretli Oluyor?
COVID-19 aşıları Aralık 2020’den bu yana federal hükümet tarafından finanse edilip sağlanıyordu. Ancak 2025 sonbaharında beklenen solunum yolu hastalıkları sezonuna hazırlık amacıyla, bu sorumluluk eyaletlere devredildi. Grip aşılarında olduğu gibi, COVID-19 aşılarının da artık eyaletler tarafından sağlanması planlanıyor. Alberta hükümeti de bu geçişle birlikte maliyetin çoğunu vatandaşlara yüklüyor.
📊 Aşının Tahmini Ücreti Ne Kadar?
Net fiyat henüz belirlenmemiş olsa da, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) verilerine göre bir doz COVID-19 aşısının maliyeti 110 doları bulabiliyor. Alberta Sağlık Bakanlığı, 2023-24 sezonunda sipariş edilen 1 milyon dozun yarısından fazlasının (yaklaşık 135 milyon dolarlık) israf edildiğini vurguluyor. Yeni sistemle birlikte siparişler artık önceden talep toplanarak yapılacak.
🗂️ Aşılama Dört Aşamalı Şekilde İlerleyecek
Aşının uygulanacağı yeni sistem, riske dayalı dört aşamadan oluşuyor:
🥇 1. Aşama:
Yaşlı destekli yaşam tesislerinde kalanlar ve evde bakım hizmeti alanlar için ücretsiz aşı.
🥈 2. Aşama:
Altta yatan sağlık sorunları veya bağışıklık sistemi zayıf olan 6 ay ve üzeri bireyler, toplu yaşam alanlarında kalanlar, evsizler ve sosyal yardım programlarındaki bireyler için ücretsiz aşı.
🥉 3. Aşama:
65 yaş ve üzeri bireyler için aşı erişimi açık olacak ancak bu grup artık aşının ücretini kendisi karşılayacak.
🎯 4. Aşama:
Tüm diğer Albertalılar için aşı erişimi sağlanacak ve ücret tamamen birey tarafından ödenecek.
😷 Tepkiler Sert: “Halk Sağlığı Değil, Popülizm”
Karar, sağlık savunucuları ve muhalefet tarafından yoğun şekilde eleştirildi.
Friends of Medicare yöneticisi Chris Gallaway, “Bu karar, bilime değil politik çıkarlara dayanıyor,” derken, Alberta NDP Sağlık Sözcüsü Sarah Hoffman ise “Bu karar halk sağlığına aykırı, bilime karşı ve son derece duyarsız,” dedi.
🔍 Aşı Neden Hâlâ Önemli?
Alberta’da aşılama oranlarının düşmesiyle birlikte grip ve kızamık gibi önlenebilir hastalıklarda büyük artışlar yaşandı.
Alberta Tabipler Birliği Başkanı Dr. Shelley Duggan’a göre, 2024’te 879 laboratuvar onaylı kızamık vakasıyla son 50 yılın zirvesi görüldü.
“İmmünizasyon, hayat kurtarır ve sağlık sistemimizin daha da istikrarsız hale gelmesini engeller,” diyen Duggan, herkesin aşıya erişiminin önemini vurguladı.
📅 Ön Sipariş Dönemi Başlıyor
11 Ağustos 2025 itibarıyla, uygun Albertalılar Alberta Aşı Randevu Sistemi üzerinden COVID-19 ve grip aşısı için ön sipariş verebilecek.
Randevular Ekim ayında açılacak ve aynı anda 2026-27 sezonu için de ön sipariş verilebilecek.
🤔 Peki Ya Diğer Aşılar?
COVID-19 dışında kalan tüm rutin aşılar — grip, kızamık, kabakulak, boğmaca, tetanos, HPV, menenjit vb. — Alberta’da hâlâ ücretsiz olarak sunuluyor. Ancak seyahat aşıları (örneğin Twinrix ya da zona aşısı) gibi bazı özel aşılar zaten ücretliydi.
💭 Sonuç: Gerçekten Tasarruf mu, Yoksa Sağlıktan Tasfiye mi?
Alberta hükümeti bu kararıyla kamu harcamalarını azaltmayı hedeflediğini söylese de, halk sağlığı uzmanları bu adımın uzun vadede sağlık sistemine daha büyük yük getireceğini savunuyor.
Aşının ücretli hale gelmesi, birçok kişinin aşıdan vazgeçmesine ve daha yaygın salgınlara yol açabilir. Şimdi gözler, bu politikanın ne kadar sürdürülebilir olduğunda.
