Kanada Başbakanı Mark Carney, ülkedeki büyük altyapı projelerini hızlandırmayı amaçlayan yeni yasa hakkında İlk Milletler liderleriyle görüşmek üzere Gatineau, Quebec’te düzenlenen bir zirveye katıldı. Ancak toplantının neredeyse tamamı basına kapalı yapıldı — bu durum, daha şeffaf bir süreç talep eden birçok liderin tepkisine yol açtı.
Assembly of First Nations (AFN), toplantının tamamının halka açık gerçekleştirilmesini talep etmişti. Fakat hükümet, yalnızca Carney’nin açılış konuşmasının medya tarafından takip edilmesine izin verdi.
🛠 Yeni Yasa Ne Getiriyor?
“Building Canada Act” adlı yasa, federal hükümete “ulusal çıkar” kapsamında gördüğü büyük projeleri mevcut çevre ve danışma yasalarını atlayarak onaylama yetkisi veriyor. Bu, altyapı projelerinin daha hızlı hayata geçirilmesini amaçlarken, İlk Milletler’in yasal haklarının ihlal edilebileceği endişelerini de beraberinde getiriyor.
Carney toplantının başında, “Burada konuşmaktan çok dinlemeye geldim” diyerek sürecin daha kapsayıcı olacağı mesajını verdi. Açılış konuşmasında şunları söyledi:
“Bu projelerden elde edilen ekonomik kazanç, ortaklık temelinde İlk Milletler ile paylaşılacak. Bu, gelecek nesiller boyunca toplumlarınızın refahını artıracak.”
🔒 Basına Kapalı Konuşmalar, Açık Tepkiler
Ancak Carney konuşmasını bitirir bitirmez, basın salondan çıkarıldı. AFN Ulusal Şefi Cindy Woodhouse Nepinak’ın konuşması dahil olmak üzere toplantının geri kalanı halka kapalı gerçekleşti. Nepinak, dışarıda basınla konuşurken şunları söyledi:
“Orada olmalıydınız. Konuşmamı dinleyebilmeliydiniz. Winnipeg’deki genel kurulumuzda hepiniz davetlisiniz — kimseyi dışarı atmayacağız.”
Eski ulusal şef Ovide Mercredi, toplantıda söz alarak Carney’ye doğrudan hitap etti. Kaydedilen konuşmasında şöyle dedi:
“Bize güvenmenizi istiyorsunuz ama bu yasa bize korku veriyor. Eğer topraklarımıza gelirseniz sizi onurlandırırız, ama aynı saygıyı biz de bekleriz.”
Mercredi’nin konuşması salonda ayakta alkışlandı, ancak konuşma süresinin kısıtlanmaya çalışıldığı da bildirildi. Sheila North, bu durumu hayal kırıklığı olarak nitelendirdi:
“Ovide Mercredi bu ülkenin en saygıdeğer bilgi taşıyıcılarından biri. Hükümetin onun tavsiyesini dikkate alması, ilişkilerde ciddi olduklarının bir göstergesi olurdu.”
🤝 “Birlikte İnşa Ediyoruz” Mesajı
Carney, toplantının bir süreç başlangıcı olduğunu vurguladı:
“Ulusumuzu inşa ederken, tüm ulusları birlikte inşa ediyoruz. Bazı projeler ortaklıkla, bazıları ise İlk Milletler liderliğinde gerçekleşecek.”
Yasanın henüz hiçbir projeyi hızlandırmadığını belirten Carney, hangi projelerin “ulusal çıkar” sayılacağının belirlenmesinin zaman alacağını söyledi. Ayrıca bu toplantının, İnuit ve Métis liderleriyle de benzer görüşmelere öncülük edeceğini belirtti. 10 gün içinde Inuvik, N.W.T.’de Inuit liderlerle görüşme planı olduğunu açıkladı (ancak sözcüsü bu bilgiyi sonradan teyit edemedi).
Hükümet, bölgesel diyaloglar ve daha kapsamlı danışma süreçleri başlatma sözü verdi.
📌 Özetle:
Carney’nin “dinlemeye geldim” mesajına rağmen toplantının kapalı kapılar ardında gerçekleşmesi, İlk Milletler liderleri arasında güven sorunu yaratıyor. Yeni yasa, ekonomik fırsatlar vadederken, katılım ve şeffaflık eksikliği daha yolun başında tartışmalara yol açmış durumda.
İlk Milletler’in net mesajı ise şu: Eğer birlikte inşa edeceksek, bu sadece sözde değil, eylemde de ortaklık gerektirir.
